Beoordeling van kieswijzers (Tweede Kamer 2012)

De beoordeling van de kieswijzers voor de verkiezingen van de Tweede Kamer in 2012 lees je hier.

Geen enkele kieswijzer is perfect, want op alle valt wel iets aan te merken. Bovendien bestaat er geen gouden standaard voor het ontwerp van een kieswijzer. Toch zijn er wel duidelijke verschillen in kwaliteit. Naar ons oordeel zijn de onderstaande kieswijzers de beste. Daarbij hebben we vooral gelet op gebruiksvriendelijkheid, breedte van de onderwerpen, bewoording van de stellingen, en hoe helder en genuanceerd het advies is.

Het is raadzaam om niet één, maar minimaal twee of drie kieswijzers in te vullen. En staar je dan niet blind op welke partij als beste eruit komt, want vaak zijn de verschillen klein en is de precieze volgorde mede van toeval afhankelijk (met een iets andere selectie van stellingen kan een advies ineens veranderen). Bedenk ook dat elke kieswijzer veel factoren buiten beschouwing laat die voor jou als kiezer van belang kunnen zijn. Beschouw kieswijzers daarom als handig hulpmiddel, en niet als ultieme wijsheidsverschaffers.


DE VIER BESTE ALGEMENE KIESWIJZERS:

Let op: onderstaande beoordeling gaat over kieswijzers voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2012.

StemWijzer
Dit is eigenlijk de enige echte. Bestaat sinds 1989 en is tot op heden verreweg de populairste. Na de beantwoording van 30 stellingen kun je voor elke partij precies zien hoeveel overeenkomst je ermee hebt (in een grafiek). Bij iedere stelling is een toelichting op de standpunten van de politieke partijen beschikbaar. Op diverse stellingen valt wel wat aan te merken, maar dat geldt voor iedere kieswijzer.

Stemtool
Kieswijzer met 35 stelllingen waar je antwoord geeft door de stelling te slepen naar een antwoordcategorie (eens, oneens of neutraal). Je kunt continu zien hoeveel overeenstemming je tot dat moment hebt met iedere partij (uitgedrukt in een percentage). De standpunten van de politieke partijen zijn beschikbaar, maar worden niet toegelicht. Bevat advertenties van politieke partijen.

Welke Partij Past Bij Mij?
De opzet verschilt niet sterk van de StemWijzer. Er zijn 25 stellingen die je meestal met "ja" of "nee" moet beantwoorden. Soms zijn er meerdere antwoordmogelijkheden. Voor elke vraag is een korte toelichting beschikbaar. De overeenstemming met iedere partij wordt helder weergegeven in een grafiek. De standpunten van de politieke partijen zijn beschikbaar, maar worden niet toegelicht. Bevat advertenties van politieke partijen.

Stemmentracker
Van de makers van StemWijzer, maar dan met 27 stellingen over hoe politieke partijen de afgelopen jaren hebben gestemd in het parlement (dus niet over hun verkiezingsprogramma). Het is de enige kieswijzer die dat op een toegankelijke manier doet. De uitslag is een rangorde van partijen. Bij elke vraag is een uitleg beschikbaar en ook standpunten van de politieke partijen worden toegelicht. Sommige stellingen zijn tamelijk lastig.




ANDERE ALGEMENE KIESWIJZERS (OOK DE MOEITE WAARD):

Kieskompas
Na StemWijzer is deze kieswijzer het meest populair. De stellingen zijn goed gekozen en helder. Het resultaatscherm is relatief ingewikkeld (een figuur met twee dimensies). De website combineert de kieswijzer met allerlei enquêtevragen voor onderzoek, die je kunt overslaan. De partij die als beste uit deze test komt is vaak niet de partij waar je de meeste standpunten mee deelt (dat komt door de rekenmethode en de vorm van het resultaatscherm).

Stembreker
Dit is de website van G500, waarin een kieswijzer is opgenomen onder de noemer "stemvinder". Het beantwoorden van de stellingen is relatief moeilijk, omdat je steeds vier verschillende standpunten afzonderlijk moet beoordelen. Bij het resultaat zie je alleen de scores voor de vijf beste partijen. Het idee is om je stem vervolgens te verdelen over meerdere partijen en dat te coördineren met anderen. De suggestie dat je zo de coalitievorming kunt beinvloeden is onzinnig.

KiesAdvies
De opzet van deze kieswijzer wijkt niet sterk af van de StemWijzer. Het aantal stellingen is kleiner (twintig), waardoor het advies een minder solide basis heeft. De uitkomst is een rangorde van partijen, waarbij de mate van overeenstemming met iedere partij niet duidelijk wordt. Bij iedere stelling kun je de standpunten van de politieke partijen zien en ook een korte toelichting erop.

Wie kies jij?
Deze kieswijzer geeft informatie over de kandidaten van de politieke partijen. Je kunt allerlei criteria opgeven en dan uitvinden welke kandidaten daar het best aan voldoen. Met hun politieke standpunten wordt nauwelijks rekening gehouden, maar je kunt wel tevoren aangeven welke partijen je wilt meenemen. Het is de enige site waar zo systematisch informatie over de kandidaten beschikbaar is.

De overige algemene kieswijzers verschillen vooral van bovenstaande kieswijzers doordat ze minder gebruiksvriendelijk zijn: de vragen en/of antwoordcategorieën zijn beduidend ingewikkelder en vaak is het advies minder duidelijk of genuanceerd. Maar vanzelfsprekend hoeft niets je in de weg te staan om ook die websites te bezoeken.


Thematische kieswijzers

Als je meer te weten wilt komen over de overeenkomsten tussen de standpunten van jezelf en de politieke partijen bij één specifiek thema, dan kun je een thematische kieswijzer raadplegen (mits er voor dat thema een kieswijzer bestaat). Omdat de thematische kieswijzers per definitie nogal eenzijdig zijn, en het in de politiek om veel meer gaat dan dat ene onderwerp, is het raadzamer een algemene kieswijzer te raadplegen. Of als je toch een thematische kieswijzer wilt raadplegen, dat te combineren met één of meer algemene kieswijzers.


Doelgroepen kieswijzers

De doelgroepen kieswijzers zijn net als de thematische kieswijzers nogal eenzijdig: ze belichten slechts enkele specifieke onderwerpen. Als je meer te weten wilt komen over de standpunten bij thema's die voor zo'n doelgroep extra interessant zijn, dan kun je zo'n kieswijzer raadplegen. Maar omdat doelgroepen kieswijzers zo eenzijdig zijn, en het in de politiek om veel meer gaat dan die onderwerpen, is het raadzamer een algemene kieswijzer te raadplegen. Of als je toch een doelgroepen kieswijzer wilt raadplegen, dat te combineren met één of meer algemene kieswijzers.


Kieswijzers met een knipoog

Kieswijzers zijn bedoeld ter lering en vermaak. Bij sommige zogeheten kieswijzers ligt de nadruk duidelijk op het tweede aspect. Omdat over smaak niet valt te twisten, aldus het spreekwoord, geven we van deze kieswijzers geen beoordeling.