Beoordeling van kieswijzers (Europees Parlement 2014)

De beoordeling van de kieswijzers voor de verkiezingen van het Europees Parlement in 2014 lees je hier.

Geen enkele kieswijzer is perfect, want op alle valt wel iets aan te merken. Bovendien bestaat er geen gouden standaard voor het ontwerp van kieswijzers. Toch zijn er duidelijke verschillen in kwaliteit. Naar ons oordeel zijn de onderstaande kieswijzers de beste. Daarbij hebben we vooral gelet op gebruiksvriendelijkheid, keuze van onderwerpen, bewoording van stellingen, eenduidigheid van antwoordcategorieën, rekenmethode, helderheid en nuance van het advies, en beschikbaarheid van aanvullende informatie.

Het is raadzaam om niet één, maar minimaal twee of drie kieswijzers in te vullen. En staar je dan niet blind op welke partij als beste eruit komt, want vaak zijn de verschillen klein en is de precieze volgorde mede van toeval afhankelijk: met een iets andere selectie van stellingen kan een advies ineens veranderen. Bedenk ook dat elke kieswijzer veel factoren buiten beschouwing laat die voor jou als kiezer van belang kunnen zijn. Beschouw kieswijzers daarom als handig hulpmiddel, en niet als ultieme wijsheidsverschaffers.


DE TWEE BESTE KIESWIJZERS:

Let op: onderstaande beoordeling gaat over kieswijzers voor de verkiezingen van het Europees Parlement in 2014.

StemWijzer

Dit is eigenlijk de enige echte. Bestaat sinds 1989 en is tot op heden verreweg de populairste. Na de beantwoording van 30 stellingen over uiteenlopende onderwerpen kun je voor elke partij precies zien hoeveel overeenkomst je ermee hebt (in een grafiek). Bij iedere stelling is een toelichting op de standpunten van de politieke partijen beschikbaar. Op diverse stellingen valt wel wat aan te merken, maar dat geldt voor iedere kieswijzer. De StemWijzer is gemaakt door non-profit organisatie ProDemos te Den Haag, die hierbij samenwerkt met EenVandaag.

Electio2014

Deze kieswijzer van de Europese non-profit organisatie VoteWatch Europe leidt via “match uw stem” naar 20 stellingen over onderwerpen waar het Europees Parlement de afgelopen jaren over heeft beslist. Sommige onderwerpen zijn ingewikkeld voor een doorsnee kiezer. Bij elke stelling is extra uitleg beschikbaar en worden de belangrijkste argumenten vóór en tegen gegeven. De uitslag is een percentage voor elke partij of individuele kandidaat en kan zowel voor Nederland als voor de gehele EU worden bekeken. Zo kun je dus ook zien hoe de Europese fracties waar de Nederlandse partijen deel van uitmaken stemmen (ons advies: selecteer in eerste instantie “nationale” en “fracties/partijen”).


ANDERE ALGEMENE KIESWIJZERS (OOK DE MOEITE WAARD):

Kieskompas

Na StemWijzer is de test van Kieskompas BV in Nederland het meest populair. De 30 stellingen gaan geregeld over onderwerpen waar het Europees Parlement niet over gaat. Het resultaatscherm is relatief ingewikkeld (een figuur met twee dimensies). Via logo’s van de partijen kun je aan het eind de standpunten van iedere partij en een toelichting daarop bekijken. De partij die als beste uit deze test komt is vaak niet de partij waar je de meeste standpunten mee deelt (dat komt door de rekenmethode, zie hier). De website combineert de kieswijzer met allerlei enquêtevragen voor onderzoek, die je kunt overslaan.

EUvox

Hoewel het internationale consortium EUvox samenwerkt met Kieskompas, zijn hun kieswijzers niet identiek. Sommige stellingen, de rekenmethode en de presentatie van het advies verschillen. De 30 stellingen gaan geregeld over onderwerpen waar het Europees Parlement niet over gaat. In EUvox worden de resultaten getoond met percentages per partij (in een grafiek). De gebruiker heeft de keuze uit twee rekenmethoden die nauwelijks worden toegelicht en die tot verschillende uitkomsten kunnen leiden. De website combineert de kieswijzer met allerlei enquêtevragen voor onderzoek, die je kunt overslaan.

euandi

De opzet van de kieswijzer euandi (lees: EU-and-I) van het European University Institute in Florence lijkt sterk op de StemWijzer. De 30 stellingen gaan geregeld over onderwerpen waar het Europees Parlement niet over gaat. Nadat je de stellingen hebt beantwoord, wordt de mate van overeenstemming met elke partij helder weergegeven in een grafiek. De eigen standpunten kun je daarna vergelijken met die van de partijen en via een link kun je zien wat partijen erover hebben gezegd. Via Facebook kun je contact leggen met kiezers in heel Europa die vergelijkbare opvattingen hebben. (Deze kieswijzer vereist een recente browser; bij ons liep de website in Explorer vaak vast net voordat het advies zou verschijnen.)

De Stem van Europa

Bij deze kieswijzer moet je 26 stellingen beantwoorden door steeds een “slider” op een balk te verplaatsen. Wat de precieze betekenis van elke tussenpositie op de balk is, is niet goed duidelijk. De rekenmethode, die tamelijk ingewikkeld en ondoorzichtig is, leidt tot een advies waarbij voor elke partij de mate van overeenstemming helder wordt getoond. De standpunten van alle partijen en hun motivatie hiervoor kunnen worden bekeken. Deze kieswijzer is gemaakt door onderzoek- en adviesbureaus Necker van Naem en iVOX, die hierbij samenwerken met NU.nl. Met Facebook kun je ook de overeenkomst met andere ingelogde gebruikers zien.

Overige algemene kieswijzers

De Engelstalige kieswijzer MyVote2014 lijkt sterk op Electio2014, maar bevat 15 in plaats van 20 stellingen en heeft dus een minder solide basis. Vote Match Europe is de naam van het Europese project waaraan de Nederlandse StemWijzer deelneemt. Deze site leidt kiezers naar de bekende StemWijzer en bevat dus niet een eigen andere kieswijzer.


DOELGROEPEN EN THEMATISCHE KIESWIJZERS

Als je meer te weten wilt komen over de overeenkomsten tussen de standpunten van jezelf en de politieke partijen bij één specifiek thema, dan kun je een doelgroepen of thematische kieswijzer raadplegen (mits er voor die doelgroep of dat thema een kieswijzer bestaat). Omdat dergelijke kieswijzers per definitie nogal eenzijdig zijn, en het in de politiek om veel meer gaat dan dat ene onderwerp, is het raadzamer een algemene kieswijzer te raadplegen. Of als je toch een thematische kieswijzer wilt raadplegen, dat te combineren met één of meer algemene kieswijzers.



KIESWIJZERS MET EEN KNIPOOG

Kieswijzers zijn bedoeld ter lering en vermaak. Bij sommige zogeheten kieswijzers ligt de nadruk duidelijk op het tweede aspect. Omdat over smaak niet valt te twisten, aldus het spreekwoord, geven we van deze kieswijzers geen beoordeling. Oordeel maar zelf.